Draaiorgel "de Veronica"
Naam orgel | "De Veronica" |
Voordelen
|
Aantal toets | 52 toets | |
Systeem | Bursens | |
Bouwjaar | 1938/1953 | |
Bouwer | Bursens/Dries Neleman en Jan Gillet | |
Huidige eigenaar | Pieter van der Erf te Duiven sinds 1965 | |
Hoogte | Zonder kap: 2,30 meter Met kap: 2,60 meter |
|
Breedte | 1,47 meter | |
Lengte | 3,20 meter 4,60 meter met wagen |
|
Gewicht | 1050 kilo |
Levensloop van "de kleine Beer" of zoals het orgel nu heet "de Veronica"
Met de bouw van dit draaiorgel is men
omstreeks 1938 in de orgelfabriek van Bursens begonnen. Door de
oorlogsjaren heeft de bouw stilgelegen.
Rond
1953 heeft Dries Neleman dit orgel gekocht. Samen met Jan Gillet
heeft hij dit orgel verder afgemaakt/verbouwd.
Het front is ontworpen door Dries Neleman en gemaakt uit de
overblijfselen van een gesloopt Mortierorgel.
Dries Neleman heeft ook zelf het front geschilderd.
In de zomer van 1959 kwam het orgel op straat in Den Haag. Dries
Neleman verhuurde het orgel aan Arie van de Berg en Joop Claus. Deze
hebben de Kleine Beer een halfjaartje gehuurd.
In de jaren 60 speelden Dries Neleman
samen met Dick Gillet (zoon van Jan Gillet) in Breda en Tilburg.
Beginjaren '60 werd de naam Kleine Beer veranderd in Veronica. In die tijd werden veel Singles en LP's opgenomen. De nummers van de Heikrekels werden overgebracht op draaiorgels. Dit alles werd gesponsord door Radio Veronica. Draaiorgel de Veronica was destijds dagelijks te beluisteren op Radio Veronica.
In oktober 1965 kocht de huidige
eigenaar, Pieter van der Erf, het orgel en ging ermee spelen in Den
Haag en Arnhem.
In de periode 1972 tot 1982 heeft het orgel voor de Nederlandse
Kaasunie ook veel aan de promotie van Nederlandse producten in
Duitsland gedaan (veelal bij de SPAR-supermarkten).
In 1974 werd het front overgeschilderd door Feite Posthumus in de een gele kleurstelling. Ook de zijluifels werden door Feite Posthumus gemaakt.
In 1989 is Pieter van der Erf verhuisd van Den Haag naar Arnhem en sindsdien is draaiorgel de Veronica in de ruime omgeving van Arnhem te beluisteren.
Voorjaar 2006 is het front teruggebracht in de originele kleurstelling door Peter Dekker.
|
|
Achtergrond Bursens
In de te Hoboken bij Antwerpen
gevestigde fabriek van Bursens werden diverse types draaiorgels
gebouwd. Vooral de productie van danszaalorgels was zeer belangrijk.
Joseph Bursens is de grondlegger van het in 1908 gestarte bedrijf;
voordien werkte hij bij de orgelfabriek van Mortier (Antwerpen). In
zijn vrije tijd maakte hij reeds orgels voor eigen rekening.
Sinds 1928 werkte men onder de naam ARBURO, een samentrekking van
Arthur Bursen Roels. In dat jaren namen Arthur Bursens en Gustaaf
Roels het bedrijf van Joseph Bursens over. Er werden naast
draaiorgels nu ook orchestrions gefabriceerd. Een zeer beroemd
product uit de jaren dertig was het "rollenorgel"; dit speelt op
papieren rollen in plaats van op boeken. Daardoor was het veel
goedkoper in gebruik, wat noodzakelijk was in verband met de
toenmalige crisisjaren. De rollen waren massaproducten.
Na de Tweede Wereldoorlog beleefde het bedrijf gouden tijdens, doch
in de loop van de tijd werd de vraag naar orchestrions steeds
kleiner. Gustaaf Roels trok zich in 1950 uit de zaak terug en zijn
deel werd overgenomen door Frans de Groof. De naam ARBURO bleef
echter behouden.
In 1967 stierf Frans de Groof en Arthur Bursens begon met het bouwen
van straat- en kermisorgels. In Nederland zijn enkele exemplaren van
recente Bursens-orgels te vinden, zoals de Brabo, de Venlo en de
Broodvechter.
De dispositie luidt:
Zang 22 toetsen
Viool
Jazz-fluit
Accompagnementen 14 toetsen
Bas en Hulpbas 8
toetsen
Slagwerk
Grote trom
Kleine trom
Bekken